Merkez Bankası’nın (TCMB) bugün açıkladığı Aralık ayı ‘Ödeme İstikrarı İstatistikleri’nde dikkat çeken detaylar yer aldı.
Cari açık 2023’te 45 milyar 150 milyon dolara ulaşırken, yabancıların net gayrimenkul alımlarındaki düşüş dikkat çekti.
2022’de 6 milyar 273 milyon dolarla rekor kıran gayrimenkul kalemine net yabancı girişi, 2023’te yüzde 43,3 azalarak 3 milyar 560 milyon dolara geriledi.
Gayrimenkule yabancı girişi 2023’te son 10 yılın en düşük seviyesine ulaştı. Geriye dönüp baktığımızda 2023’teki giriş sayısı 2013’teki girişin sadece 3 milyar 49 milyon dolarının üzerindeydi.
Böylece 2023 yılında net doğrudan yabancı yatırım 4 milyar 678 milyon dolar olurken, bunun yüzde 76,1’i gayrimenkul kaleminden geldi.
YABANCILARA KONUT SATIŞI AZALDI
Sözcü’den Emre DeveciTÜİK verilerine göre yabancılara konut satışı 2023’te bir önceki yıla göre yüzde 48,1 azalarak 35 bin 5 oldu. Bu rakam, 2017’den sonraki altı yılın en düşük rakamı olarak kaydedildi.
2022 yılında yüzde 4,5 olan toplam konut satışları içinde yabancılara konut satışının payı, 2023 yılında yüzde 2,9’a geriledi.
Vatandaşlık için gayrimenkul alımında gerekli olan bedel, tepkilerin ardından Eylül 2018 itibarıyla 1 milyon dolardan 250 bin dolara düşürüldü, 13 Haziran 2022’de ise 400 bin dolara çıkarıldı.
16 Ekim 2023 tarihi itibarıyla yabancıların oturma izni almak amacıyla gayrimenkul satın almasına ilişkin alt limit 75 bin dolardan 200 bin dolara çıkarıldı.
Uzmanlar, dolar bazında fiyatların yüksek olması, deprem riski, vatandaşlık ve oturma izni için gerekli limitlerin artması gibi nedenlerle yabancıların Türkiye’de konut alımlarında azalma olduğuna dikkat çekiyor.
TÜRKİYE’DEN ZENGİNLER YURTDIŞINA ÇEKİLİYOR
Yabancıların Türkiye’de gayrimenkul alımları azalırken, yurt dışında yaşayan Türklerin gayrimenkul alımlarındaki hızlı artış dikkat çekiyor.
TCMB verilerine göre, yurt içi yerleşiklerin yurt dışındaki doğrudan yatırımlarının “gayrimenkul faaliyetleri” alt kalemi, 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 163,7 artışla 2 milyar 86 milyon dolar ile rekor kırdı.
Türk halkının yabancı gayrimenkul yatırımı 2020 yılında 282 milyon dolar, 2021 yılında 526 milyon dolar, 2022 yılında ise 791 milyon dolar oldu.
Türk halkının yabancı gayrimenkul yatırımlarının ülkelere göre dağılımı TCMB bilgilerinde yer almıyor ancak Türk halkının genel doğrudan yabancı yatırımlarının ülke kırılımına ulaşmak mümkün.
Gayrimenkul yatırımları artarken, Türk halkının Yunanistan’a 2021’de 21 milyon dolar, 2022’de ise 52 milyon dolar olan doğrudan yatırımının 2023’te 4 kat artarak 203 milyon dolara çıkması dikkat çekiyor.
Yunanistan gibi Türk vatandaşlarının gayrimenkul alımı yoluyla altın vize başvurularında öne çıkan Portekiz’de, söz konusu doğrudan yatırım rakamının 2022’de 13 milyon dolardan 2023’te 159 milyon dolara çıkması dikkat çekti.
Türk halkının doğrudan yatırımları 2022’den 2023’e İtalya’da 26 milyon dolardan 112 milyon dolara, İspanya’da 39 milyon dolardan 89 milyon dolara, İngiltere’de 211 milyon dolardan 513 milyon dolara çıktı.
(HABER MERKEZİ)
